Jaka jest najczęstsza przyczyna śmierci ptaków na świecie? Czym jest rejestr szklanych pułapek? Jak można sie przyczynić do ratowania ptaków? O tym i o innych ważnych aspektach ratowania ptaków przed ludzką działalnością opowie Prezes Fundacji Szklane Pułapki Pani Ewa Zyśk- Gorczyńska.

Źródło fotografii: https://www.facebook.com/szklanepulapki/

ONAS- Czym zajmuje się Państwa fundacja i skąd się wziął pomysł na tę działalność?

Ewa Zyśk-Gorczyńska- Fundacja Szklane Pułapki zajmuje się ochroną ptaków przed kolizjami z transparentnymi powierzchniami. Prowadzimy też działania edukacyjne oraz badania naukowe. Jest to pierwsza w Polsce tego typu organizacja, która kompleksowo zajęła się problemem ptasich kolizji z szybami. Pomysł wziął się tak naprawdę z przypadku. Początkowo byliśmy inicjatywą społeczną, która została założona przez dwie zaprzyjaźnione osoby, które pod jedną z wiat przystankowych znalazły trzy ofiary kolizji. Właśnie wtedy nasunęły się pierwsze pytania .Dlaczego te szklane wiaty nie są zabezpieczone? Jaka jest skala tego zjawiska w Polsce? W momencie kiedy zobaczyłyśmy śmiertelne ofiary kolizji, pojawiło się w nas wielkie niezrozumienie dlaczego tak sie dzieje. Przecież osoby odpowiedzialne za ochronę przyrody powinny chronić ptaki i podejmować odpowiednie działania w celu zapobiegania takim sytuacjom. W ten sposób rozpoczęła się przygoda z założeniem fundacji i podjęciem tego tematu.

Źródło fotografii: https://www.facebook.com/szklanepulapki/

Jakie metody ochrony ptaków są stosowane?

Najłatwiej jest już na etapie produkcji transparentnych powierzchni, czy to szyb, czy np. pleksi, które również należy zabezpieczać, zaopatrzyć je w odpowiednie wzory i oznakowania, które sprawią, że ptaki będą taką powierzchnię widziały. Do tego celu stosuje się różnego rodzaju metody, np. nadruki, piaskowanie czy grawerowanie. Wzory, jakie się stosuje, powinny być nałożone na szybę odpowiednio gęsto, tak aby ptaki były zniechęcone do przelatywania przez przezroczystą powierzchnię.

Źródło fotografii: https://www.facebook.com/szklanepulapki/

Co udało się do tej pory Państwu zrobić na rzecz bezpieczeństwa ptaków w waszym regionie?

Nasza fundacja posiada siedzibę we Wrocławiu, natomiast nie ograniczamy się tylko do naszej gminy czy okolicy. Zależy nam i jesteśmy bardzo zadowoleni z każdej oznaczonej szyby w kraju. Udało nam się zabezpieczyć kilka dużych szklanych obiektów w Polsce. Sprzedajemy również naklejki, dzięki którym każdy, niewielkim kosztem, może zabezpieczyć szyby w swoim domu. Prowadzimy dialog z włodarzami miast, architektami oraz sektorem budowlanym, który edukujemy w zakresie ochrony ptaków przed kolizjami. Po naszych interwencjach i dialogu z GDDKiA panele akustyczne w Polsce również zostały zabezpieczone. Możemy pochwalić się zabezpieczeniem między innymi takich obiektów szklanych jak siedziba Parku Narodowego Gór Stołowych, Biebrzańskiego Parku Narodowego, Stacji Ornitologicznej w Miliczu, czy nawet domów prywatnych, gdzie też często dochodziło do kolizji ptaków z szybami.

Źródło fotografii: https://www.facebook.com/szklanepulapki/

Wspomniała Pani również o Państwa działalności badawczej. Czy mogłaby Pani rozwinąć ten temat?

Jako fundacja prowadziliśmy badania monitoringowe szklanych wiat przystankowych na obszarze Dolnego Śląska. Mamy zebrane ciekawe informacje na ten temat, które są już w trakcie publikacji w zagranicznym czasopiśmie. Fundacja jest zaangażowana w regularny monitoring ekranów akustycznych w całej Polsce. Prowadzimy również badania naukowe dotyczące urazów, jakich doznają ptaki po kolizjach z szybami. W tym celu prowadzone są wnikliwe sekcje ptasich zwłok przez naszego kolegę Kacpra Kowalczyka, aby dowiedzieć się między innymi jakimi częściami ciała ptaki uderzają w szyby, jakich urazów doznają i które z tych urazów są dla ptaków śmiertelne.

Źródło fotografii: https://www.facebook.com/szklanepulapki/

Czy prowadzicie Państwa działania ogólnopolskie?

Fundacja ma bardzo rozwiniętą sieć wolontariuszy, szczególnie w zakresie monitorowania poszczególnych szklanych obiektów, które są potencjalnym zagrożeniem dla ptaków. Zasięg ogólnopolski naszej działalności polega głownie na lokalnych inicjatywach wolontariuszy, którzy działają na rzecz ochrony ptaków w ich okolicach lub przekazują informację do rejestru szklanych pułapek, znajdującego się na stronie https://szklanepulapki.pl/. Jest to również główna strona fundacji, na której można zaczerpnąć informacji o naszej działalności.  Od tego rejestru często wszystko się zaczyna. Zgłoszenia tam umieszczane umożliwiają nam dalsze podjęcie działań i dają niezbędne informacje odnośnie niebezpiecznych dla ptaków miejsc.

Źródło fotografii: https://www.facebook.com/szklanepulapki/

Czy osoby, o których Pani wspomina, są ornitologami, biologami czy hobbystami?

Jako fundacja nie wprowadzamy żadnych ograniczeń w tym zakresie. Są to różne osoby. Zdarza się, że są to przyrodnicy czy ornitolodzy, ale często są to osoby, które po prostu chcą pomóc. Dokumentacja fotograficzna ze zdarzeń, jaką od nich otrzymujemy, pozwala nam określić, jaki gatunek ptaka jest ofiarą kolizji , więc nie muszą oni mieć rozległej wiedzy z zakresu ornitologii.

Źródło fotografii: https://www.facebook.com/szklanepulapki/

Skoro wizerunki ptaków drapieżnych nie spełniają roli zabezpieczenia co w takim razie taką rolę spełnia?

Sylwetki ptaków drapieżnych nie spełniają funkcji ochronnej, ponieważ ptaki przyzwyczajają się do ich wizerunku, który się nie rusza i wiedzą, że to nie jest dla nich zagrożenie. Poza tym jedna naklejka na tak dużej powierzchni jest niewystarczająca, ponieważ ptak  i tak będzie się próbował obok niej przedostać na drugą stronę szyby, jeżeli uzna, że jest tam coś atrakcyjnego. Dojdzie wtedy do zderzenia z szybą, której nie będzie widział. Aby oklejanie takie spełniło odpowiednie wymagania, należałoby takie naklejki znacznie zagęścić. Stosuje się tutaj tzw. regułę dłoni, czyli odpowiedniego odstępu między wzorami, co skutkuje zniechęceniem ptaków do przelatywania przez szklane powierzchnie. Reguła ta została opracowana przez naukowców i mówi o tym, że pionowe oznakowania powinny znajdować sie w maksymalnej odległości 10 cm od siebie, natomiast te poziome w odległości do 5 cm. Zapewnia to odpowiednie zasygnalizowanie ptakom przeszkody. Dodatkowym aspektem jest brak estetyki naklejek z wizerunkami ptaków drapieżnych. Ludzie często nie godzą się aby w pobliżu miejsca ich zamieszkania ekrany akustyczne były nimi oklejane.

Źródło grafiki: https://www.facebook.com/szklanepulapki/

***

Więcej o działalności Fundacji Szklane Pułapki można się dowiedzieć na stronach:

https://szklanepulapki.pl/

https://www.facebook.com/szklanepulapki/