Idea drogi wiąże się zarówno z aspektami społecznymi, kulturowymi jak i gospodarczymi życia człowieka.  Droga jako dążenie człowieka do rozwoju wprawia w ruch życie społeczne, powodując tym samym rozkwit miast, regionów, kultury oraz wiedzy. Doprowadziło to do powstawania europejskich szlaków kulturowych, będących znakiem zmiany czasu, które jednocześnie przekształcają przestrzeń, przez którą przebiegają. Ich rolą jest tematyczne przedstawienie dziedzictwa materialnego i niematerialnego regionu w zwartej i atrakcyjnej formie, tworzenie i promocja nowych produktów turystycznych, promocja i ochrona dziedzictwa kulturowego jako podstawowego składnika oferty turystycznej, rozwój lokalny regionów objętych szlakiem.

Na kręgosłupie szlaków kultury budujemy niezbędne dla przyszłości Europy mosty porozumienia oraz ponadnarodowe wartości, idee, kulturę i tożsamość. Warto wspomnieć, że idea Dróg Kulturowych jest ostatnimi czasy mocno rozwijana. Dowodem na to jest podpisanie przez Polskę w 2017 r. członkostwa w Poszerzonym Porozumieniu Częściowym w sprawie szlaków kulturowych Rady Europy, a niedawno to samo uczynił Watykan. Inicjatywa ma być narzędziem dialogu i zrozumienia międzykulturowego podkreślającym znaczenie szlaków kulturowych, jako namacalnego zobrazowania pluralizmu i różnorodności kultury europejskiej opartej na wspólnych wartościach poprzez ponadgraniczne szlaki turystyczne. Zrzeszonych jest 32 państwa, kolejne oczekują na członkostwo, tj. Albania, Irlandia, Szwecja.

Źródło fotografii: Fundacja Dróg Kulturowych

Fundacja Dróg Kulturowych współpracuje z gronem specjalistów i ekspertów w zakresie przygotowywania i realizacji projektów kulturowych i społecznych. W gronie ekspertów Fundacji znajdują się m.in. ekonomiści, socjolodzy, politolodzy, pedagodzy, psycholodzy, prawnicy, przedsiębiorcy i duchowni, którzy byli zaangażowani przy opracowywaniu wielu autorskich projektów. Fundacja powstała w kwietniu 2017 r. i bazując na doświadczeniu fundatorów od razu rozpoczęła realizację zaplanowanych działań.

Nasze sukcesy i aktywność:

1.    „Piknik promujący drogi kulturowe” - uzyskano środki z funduszy Podkarpackich Inicjatyw Lokalnych FIO na przeprowadzenie pierwszej takiej inicjatywy w Jarosławiu we wrześniu 2017 r., udział wzięło 5 000 osób (kwota dofinansowania 2 500,00 zł). Przedsięwzięcie miało zasięg lokalny.

2.    Dzięki partnerstwu Fundacji Dróg Kulturowych w Jarosławiu oraz Miasta Svidnik na Słowacji powstała wspólna koncepcja nowatorskiego Pieszego Szlaku Drogi Integralnej Odnowy Człowieka Via Reginae jako nowy standard współpracy między krajami przygranicza, mający na celu zgłębienie zagadnień duchowości, psychiki i fizyczności związanej z odnową człowieka. Koncepcja realizowana została w ramach projektu „Droga Integralnej Odnowy Człowieka Via Reginae” finansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Program Interreg V-A Polska – Słowacja 2014-2020 rezultatem czego jest transgraniczny markowy produkt turystyczno-pielgrzymkowy oparty na wschodnich i zachodnich tradycjach chrześcijańskich (kwota projektu 99 150,30 EUR, w tym kwota dofinansowania 84 277,75 EUR). Projekt przeprowadzono we współpracy z 10 kościołami/parafiami po stronie polskiej i słowackiej. Dzięki działaniom projektowym i przeprowadzonym badaniom naukowym przy udziale Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, czerpiąc z idei dróg kulturowych, powstał innowacyjny i unikalny model pomocy środowiskowej dla osób potrzebujących (dot. głównie zaburzeń psychicznych). Projekt miał zasięg międzynarodowy i został rozpowszechniony w Internecie.

Źródło fotografii: Fundacja Dróg Kulturowych

3. Niewątpliwym sukcesem Fundacji był wynik głosowania w ramach Budżetu Obywatelskiego Jarosławia na rok 2018, dzięki któremu projekt „Droga Integralnej Odnowy Człowieka Via Reginae” uzyskał poparcie społeczeństwa w ilości 1077 głosów (kwota projektu 150 000,00), natomiast projekt „II Piknik promujący drogi kulturowe” - uzyskał najwyższe poparcie społeczeństwa w danej kategorii projektowej w ilości 936 głosów (kwota projektu 10 000,00).

4.   Powtórzyliśmy sukces w kolejnej edycji Budżetu Obywatelskiego Jarosławia na rok 2019. „III Piknik promujący drogi kulturowe” uzyskał poparcie mieszkańców Miasta Jarosławia (kwota projektu 10 000,00). Zasięg lokalny.

5.   W październiku 2018 r. w partnerstwie z Bazyliką Archikatedralną pw. Wniebowzięcia NMP zostały złożone 3 wnioski w ramach Programu PL-BY-UA 2014-2020 :

                - Droga Integralnej Odnowy Człowieka Via Reginae

                - Europa Jagiellonów Via Jagiellonica

                - Via Regia – Via Reginae

Planowane działania zakładały współpracę katedr wszystkich wyznań we Lwowie: Bazylika Archikatedralna pw. Wniebowzięcia NMP (rzymskokatolicka), Katedra pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (ormiańska), Cerkiew Wołoska (Prawosławny Kościół Ukrainy), Cerkiew Przemienienia Pańskiego (grekokatolicka). Zasięg międzynarodowy – Polska, Ukraina.

Źródło fotografii: Fundacja Dróg Kulturowych

6. Ponadto, Fundacja czynnie zaangażowana była w sporządzenie projektu Lokalnego Programu Rewitalizacji dla Jarosławia na lata 2016-2023 (zatwierdzony został uchwałą nr 410/8571/18 Zarządu Województwa Podkarpackiego) poprzez opracowanie fiszek projektowych złożonych do Urzędu Marszałkowskiego. Obecnie Miasto Jarosław, będąc członkiem MOF Jarosław Przeworsk, otrzymało dofinansowanie na realizację projektu „Holistyczna rewitalizacja na terenie MOF Jarosław-Przeworsk”, a to umożliwi realizację wcześniej wspomnianych fiszek.

7. Fundacja posiada opracowanych wiele autorskich projektów m. in.:

    „Jarosław – Magiczne miasto”

    „Europa – Małopolska – Ruski Szlak”

    „Na Kupieckim Szlaku Via Regia – integracja regionów” (4 partnerów)

    „Via Reginae” PL SK (17 partnerów)

    „Via Regia – Via Reginae” PL BY UA (23 partnerów)

    „Via Reginae – Szlak Turystyki Kwalifikowanej” Kontrakt Terytorialny Województwa Podkarpackiego (14 partnerów)

Prezes Fundacji był m.in. inicjatorem i koordynatorem powstania Klastra kulturowo-turystycznego Polski Wschodniej im. Bł. Jana Pawła II "Klaster JP2".

Źródło fotografii: Fundacja Dróg Kulturowych

Historyczne szlaki kulturowe pozostawiły dla przyszłych pokoleń olbrzymie pokłady dziedzictwa materialnego i niematerialnego. Wiele miast na ich trasach po dziś dzień odwołuje się do tradycji kupieckich. Początkowo chodziło jedynie o wymianę dóbr i usług, jednakże obok tego dodatkowo dochodziło do wymiany kulturowej, wiedzy, języka itp. Wpływ tych szlaków na współczesność widać przede wszystkim w zabytkach z poprzednich epok i ruchu turystycznym do tych miejsc. Na przykładzie miasta Jarosławia można zauważyć bardzo dużo wpływów tych szlaków na dzisiejszy wygląd miasta np. Podziemna Trasa Turystyczna, która budowana była przez mieszczan i kupców na potrzeby wymiany handlowej (służąc jako miejsce przechowywania towarów). Powstał nowy styl w architekturze tzw. kamienica jarosławska, której układ był podporządkowany wymianie dóbr. Ponadto w wymiarze krajowym możemy zauważyć, że te szlaki kupieckie stworzyły na przyszłe wieki „korytarze” wymiany dóbr co najwyraźniej widać na przykładzie autostrady A4, która biegnie równolegle do historycznego szlaku oraz przebiega przez miasta, które się na nim znajdowały.

Fundacja rozpoczęła współpracę z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, wraz z którym planowane jest zorganizowanie konferencji - warsztatów dla województwa podkarpackiego, które będzie poświęcone rozwojowi Szlaków Kulturowych Rady Europy. Planowo ma się ona odbyć wspólnie z koordynatorem Via Regia i Instytutem Szlaków Kulturowych w Luksemburgu. Planowany jest również wyjazd na Forum Doradcze Szlaków Kulturowych w Sibiu (Rumunia). 

Źródło fotografii: Fundacja Dróg Kulturowych

***

Tekst otrzymaliśmy od Fundacji Dróg Kulturowych, o działalności której więcej można się dowiedzieć na stronie http://fdk.org.pl/