Ogród społeczny funkcjonuje w dużym mieście, ale w odróżnieniu od miejskich ogródków działkowych, nie jest podzielony na prywatne działki, z których każda jest zagospodarowana przez innego działkowicza, lecz jest przestrzenią którą wspólnie opiekują się mieszkańcy, i która służy im do wspólnej rekreacji i integracji. W poznańskiej dzielnicy Łazarz taki ogród społeczny stworzyło Stowarzyszenie Kolektyw Kąpielisko, o czym opowiedziała nam Pani Klaudia Lewczuk.

Źródło fotografii: https://www.facebook.com/kolektywkapielisko/

ONAS - Działalność i nazwa Stowarzyszenia jest ściśle związana z ogrodem społecznym, który powstał w pobliżu dawnego kąpieliska. Czym jest ogród społeczny i jaką funkcję społeczną pełni na terenie dzielnicy Łazarz?

Klaudia Lewczuk – Ogród społeczny jest ideą spotykaną na całym świecie w dużych miastach. Jest to miejsce wspólne, tworzone przez sąsiadów na niezależnym terenie, które służy do rekreacji, uprawy roślin jadalnych i ozdobnych. Jest też miejscem, a jest tak w przypadku naszego ogrodu, w którym można sobie zrobić przyjęcie urodzinowe, imprezę ze znajomymi albo spotkać się przy grillu, bo w naszym ogrodzie stoi murowany grill wybudowany wspólnie z mieszkańcami. Nasz ogród powstał na części terenu rekreacyjnego kąpieliska, dzierżawionym przez nasze stowarzyszenie od Miasta Poznań - Poznańskich Ośrodków Sportu i Rekreacji. Jest tutaj też miejsce do zabaw dla dzieci. Zależało nam na tym, aby stworzyć na Łazarzu takie bezpieczne miejsce, gdzie można przyjść z dziećmi, ale także spotkać się z rodziną lub znajomymi, albo poznać kogoś nowego, nie płacąc za taką usługę, bo do ogrodu społecznego można przyjść w każdej chwili i skorzystać z niego za darmo, a takich miejsc nie jest zbyt dużo. W pobliżu mamy dość duży park, ale jest w nim sporo przestrzeni komercyjnych, za korzystanie z których trzeba zapłacić, a w ogrodzie za nic nie trzeba płacić, za to można się wykazać inicjatywą i samemu coś posadzić, posprzątać, a nawet coś zbudować, bo takie rzeczy tam robimy wspólnie z mieszkańcami.

Ogród zlokalizowany jest całkiem na uboczu, żeby do niego trafić trzeba obejść sporą część kąpieliska letniego wzdłuż ogrodzenia. Wierzymy jednak, że każdy, kto będzie chciał znaleźć to miejsce świetnie sobie z tym poradzi. Nam nie zależy na tym, żeby ten ogród pięknie wyglądał, tylko by to było miejsce dla ludzi i wyglądał tak, jak ludziom to odpowiada.

Źródło fotografii: https://www.facebook.com/kolektywkapielisko/

Skoro ogród jest powszechnie dostępny, czy nie ma w związku z tym problemów z utrzymaniem czystości i ewentualnym dewastowaniem ogrodu przez chuliganów?

Nasz ogród istnieje od 2014 roku i poza tym, że na początku jego istnienia zniknęła z niego w dziwnych okolicznościach szklarnia, którą tam postawiliśmy, to nie mieliśmy sytuacji, by dochodziło tu do jakichś dewastacji i poza drobnymi incydentami nie dochodzi tu do przypadków wandalizmu.. Wydaje się więc, że nasz eksperyment z ogrodem społecznym przyniósł efekt w postaci poczucia przynależności mieszkańców do tego miejsca i mieszkańcy, którzy chcą z tego miejsca korzystać, starają się o nie dbać. Jeśli ktoś np. organizuje w ogrodzie urodziny swojego synka, to zbiera po sobie wszystkie odpady, a gdy dzieci przyjdą tu pograć w piłkę, albo się pobawić, to też raczej starają się zachować czystość. Każdy stara się sprzątać po sobie, bo każdy czuje, że ta przestrzeń jest wartościowa i może służyć każdemu z nas, jeżeli będziemy o nią dbać.

Źródło fotografii: https://www.facebook.com/kolektywkapielisko/

Czy Państwa stowarzyszenie organizuje w ogrodzie jakieś wydarzenia, albo imprezy dla mieszkańców?

Na początku, decydując się na dzierżawę tego terenu, mieliśmy pomysł, że dla przybliżenia mieszkańcom idei ogrodu społecznego i pokazania im, że taka forma spędzania wspólnie czasu jest ciekawa i może coś wartościowego wnieść do ich życia, to będziemy na terenie ogrodu prowadzić różnego typu działania animacyjne. I rzeczywiście, na początku realizowaliśmy sporo takich projektów ze wsparciem Urzędu Miasta. Były to wydarzenia ogrodnicze, pikniki i wydarzenia adresowane do dzieci, jak np. gry ogrodowe, wspólne zabawy, różnego typu animacje, czy warsztaty stolarskie. Ponieważ zdobywaliśmy dofinansowania na organizację tych wydarzeń i wynagrodzenie dla osób prowadzących, to staraliśmy się przygotowywać jakąś ciekawą propozycję. Organizowaliśmy też przez trzy lata z rzędu kino plenerowe, żeby pokazać, że warto tu przychodzić, i że każdy znajdzie tu coś dla siebie. Jednak od dwóch lat nie realizujemy już takich projektów, które byłyby dofinansowane przez miasto lub inny podmiot.

Źródło fotografii: https://www.facebook.com/kolektywkapielisko/

Raczej też nie wchodzimy we współpracę z innymi organizacjami, co wcześniej robiliśmy, żeby realizować jakieś działania w ogrodzie. Spowodowane jest to tym, że około dwa lata temu mieliśmy już silne poczucie, że ogród obecnie w optymalnym stanie, że jest już odpowiednia infrastruktura, są grządki, miejsce zabaw dla dzieci, odpowiednie wyposażenie i niczego więcej już nie potrzeba. Uznaliśmy, że przestrzeń jest już na tyle nasycona różnymi elementami i atrakcyjna, że ludzie mogą już sami z tego korzystać i tak się faktycznie działo przez ostatnie dwa lata.

W tym okresie też naszą uwagę i całą energię pochłonęła obrona terenów zielonych, przyległych do naszego ogrodu, na których miasto chciało pobudować tor wrotkarski. Nasze działania prowadziliśmy w stałym kontakcie z mieszkańcami i na razie udało nam się ten teren obronić. Nasza energia na pewien czas przesunęła się w innym kierunku, ale z pewnością jeszcze w tym roku przeprowadzimy wspólnie z mieszkańcami działania przygotowujące ogród na zimę. Planujemy też przeprowadzić akcję edukacyjną na temat dokarmiania ptaków, ponieważ ten aspekt ekologiczno-edukacyjny był dla nas zawsze bardzo ważny.

Źródło fotografii: https://www.facebook.com/kolektywkapielisko/

***

Więcej o działalności Stowarzyszenia Kolektyw Kąpielisko i prowadzonym przez nie ogrodzie społecznym można się dowiedzieć na stronie https://www.facebook.com/kolektywkapielisko/