Przemoc, której doświadcza dziecko, wywiera negatywny wpływ na jego przyszłe życie, bo z jednej strony uczy dziecko, że przemoc jest właściwą metodą komunikowania się z innymi ludźmi, a z drugiej strony pozostawia w jego psychice głębokie rany, co skutkuje różnymi dysfunkcjami, może prowadzić do depresji i zachowań autodestrukcyjnych, z próbami samobójczymi włącznie. Zarówno dzieci doświadczające przemocy, jak i rodziny, w których przemoc jest obecna, potrzebują pomocy, którą mogą znaleźć w placówkach Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę. O działalności Fundacji rozmawialiśmy z przedstawicielką jej Zarządu, Panią Renatą Szredzińską.

Źródło grafiki: Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę

ONAS – W jaki sposób pomagacie Państwo pokrzywdzonym dzieciom?

Renata Szredzińska – Prowadzimy dwa Centra Pomocy Dzieciom – jedno w Warszawie, a drugie w Starogardzie Gdańskim. We współpracy z dwoma innymi organizacjami pozarządowymi Stowarzyszeniem Klanza z Białegostoku i Stowarzyszeniem Szansa z Głogowa, które też we współpracy z nami prowadzą takie Centra, zainicjowaliśmy sieć tego typu placówek w Polsce. Te placówki bazują na międzynarodowych standardach pomocy dzieciom pokrzywdzonym przemocą i wykorzystaniem seksualnym. W naszych placówkach pomocą objęte są dzieci dotknięte na tyle silną przemocą, że jest ona na gruncie polskiego prawa kwalifikowana jako przestępstwo. Pierwszy kontakt odbywa się ze strony opiekuna prawnego, którym najczęściej jest jedno z rodziców. Jeśli przemoc wystąpiła w rodzinie, to jest to rodzic nie krzywdzący. Zawsze na udzielenie pomocy dziecku musimy mieć zgodę opiekuna prawnego.

Ideą tych placówek jest to, żeby dziecko znalazło w nich kompleksową opiekę pod jednym dachem. Może to być diagnoza psychologiczna, wsparcie psychologiczne dla dziecka i jego rodziny, terapia, pomoc medyczna (pediatryczna, psychiatryczna), pomoc prawna dla rodzica lub opiekuna prawnego. Chodzi o to, żeby dziecko nie musiało wędrować od placówki, do placówki i nie musiało opowiadać wielokrotnie, co mu się przydarzyło, tylko opowiedziało raz, a my już pod jednym dachem zapewniamy mu potrzebną pomoc. Dzieci, które zostały pokrzywdzone przestępstwem, biorą udział w przesłuchaniu. W Centrum Pomocy Dzieciom prowadzimy program, który przygotowuje te dzieci do przesłuchania. Mówimy dziecku na czym polega przesłuchanie, kim jest sędzia i prokurator, kto będzie obecny przy przesłuchaniu itp. Chodzi o to, żeby dziecko nie przeżywało dodatkowego stresu i było przygotowane na to, co je czeka. Centra Pomocy Dzieciom wyposażone są też w przyjazny pokój przesłuchań, który dostosowany jest do potrzeb dzieci w różnym wieku. Idea jest, by dziecko było przesłuchiwane w warunkach, które nie spotęgują stresu w tej i tak już trudnej dla dziecka sytuacji.

Źródło grafiki: Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę

ONAS – W jaki sposób pracujecie Państwo z rodzinami, w których występuje przemoc?

Renata Szredzińska – To zależy od tego, z jakim rodzajem przemocy mamy do czynienia. Zasadniczo, staramy się pracować z rodzicem bądź rodzicami w takim kierunku, żeby lepiej rozumieli, przez co ich dziecko przeszło, jak trudne ma doświadczenie z sobą i co mogą zrobić, żeby pomóc dziecku poradzić sobie z tym doświadczeniem, ale też co powinni robić w przyszłości, aby do takich zdarzeń nie dochodziło. Główna nasza praca w wymiarze psychologicznym skupia się, żeby rodzice byli w tym trudnym momencie dla dziecka wsparciem i by lepiej chronili swoje dziecko. Jeżeli sprawcą krzywdzenia jest jeden z rodziców, pracujemy z drugim rodzicem.

Źródło grafiki: Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę

ONAS – Jak definiujecie Państwo przemoc w rodzinie i jak ją odróżniacie od koniecznego w procesie wychowawczym stawiania dziecku barier?

Renata Szredzińska – Dla nas przemocą jest każde uderzenie dziecka, tak zwane „klapsy” też definiujemy jako przemoc, jako przekroczenie granic nietykalności dziecka i naruszenie jego godności. Proces wychowania dziecka i uczenie dziecko norm zachowania może i powinien odbywać się bez kar cielesnych. Kary fizyczne są w Polsce zakazane od 2010 r. Jednak polskie ustawodawstwo odróżnia kary fizyczne, które traktuje bardziej jako zagrożenie dobra dziecka, od silniejszej przemocy czy maltretowania, które stanowią przestępstwo i podlegają karze.  Prowadzimy w Warszawie placówkę profilaktyczną – Centrum Dziecka i Rodziny - która ma wspierać rodziców w wychowaniu bez przemocy. Chcę zaznaczyć, że wychowanie bez przemocy nie oznacza wychowania bezstresowego, czy wychowania bez stawiania granic. My stoimy na stanowisku, że dziecko należy nauczyć jakie są normy społeczne - co wolno, a czego nie wolno. Dziecko musi wiedzieć jak respektować granice, także granice swoich rodziców. Ale nie nauczymy dziecka respektowania granic, jeśli będziemy łamać jego własne. Nie staramy się odbierać rodzicom narzędzia w wychowaniu dziecka, tylko mówimy, że w Polsce stosowanie wszelkich uderzeń wobec dziecka jest zakazane i próbujemy rodzicom pokazać, jakie metody oparte na szacunku dla dziecka mogą stosować w wychowaniu swoich dzieci.

Źródło grafiki: Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę

ONAS – Zapewne dzieci same się do Państwa nie zgłaszają, więc jak takie dzieci odnajdujecie i do nich docieracie?

Renata Szredzińska – Prowadzimy szeroką współpracę z różnymi instytucjami, w których dzieci przebywają, czyli żłobkami, przedszkolami i szkołami, współpracujemy z położnymi i pielęgniarkami, czyli z tymi specjalistami, którzy z dziećmi mają kontakt. Jak wspominałam wcześniej, dzieci nie zgłaszają się do nas same, lecz robi to ich rodzic lub opiekun prawny, bo zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami, dziecko nie może samodzielnie podjąć terapii. Dlatego staramy się współpracować z profesjonalistami, ale też szeroko propagujemy informacje, że są takie miejsca, gdzie rodzice mogą się zwrócić o pomoc. Do naszej placówki profilaktycznej, czyli Centrum Dziecka i Rodziny, część rodziców zgłasza się sama, gdyż czują że sytuacja zaczyna im się wymykać spod kontroli, że stosują nieadekwatne metody, jak krzyk czy kary fizyczne. Z naszej pomocy korzysta spora grupa ojców, którzy sami byli np. bici przez swoich ojców, albo w ich domach panował model, gdzie ojciec mało angażował się w wychowanie dzieci, a oni nie chcą tego modelu powielać, chcą być bardziej obecni w życiu swoich dzieci. Część rodziców jest zachęcana przez profesjonalistów w żłobku, przedszkolu, szkole, a także przez pielęgniarki i położne. Dużą grupę stanowią rodzice z małymi dziećmi tuż po urodzeniu, gdzie położna idzie na wizytę patronażową i np. widząc mamę, która się nie cieszy z tego, że została mamą, ma objawy depresji poporodowej, mówi jej, że jest takie miejsce, gdzie uzyska bezpłatną pomoc.

Jeśli zaś chodzi o placówkę, w której pomagamy dzieciom pokrzywdzonym przestępstwem, czyli Centrum Pomocy Dzieciom, to tam też szeroko informujemy rodziców, ale też współpracujemy z prokuraturą, policją i sądami, żeby rodzice dzieci pokrzywdzonych przestępstwem wiedzieli, że są takie miejsca gdzie mogą uzyskać kompleksową i bezpłatną pomoc.

Źródło grafiki: Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę

ONAS – Czy oprócz pomocy poszkodowanym dzieciom prowadzicie Państwo też jakąś inną działalność?

Renata Szredzińska – Prowadzimy też Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży 116111. To jest numer, pod który dzieci mogą bezpłatnie zadzwonić przez siedem dni w tygodniu w godzinach od 12.00 do 2.00 w nocy. Dyżurują  w nim nasi konsultanci i dziecko może porozmawiać o każdej sprawie, która jest dla niego ważna, a o której z jakichś względów nie chce rozmawiać z żadną dorosłą osobą, którą ma w pobliżu. Takich telefonów przyjmujemy blisko 100 tysięcy rocznie. Jeżeli dziecko nie może się dodzwonić, może skontaktować się z nami mailowo. Dzieci dzwonią z różnymi sprawami, które dla nas mogą mieć różny kaliber, ale dla dziecka one wszystkie są ważne. To mogą być telefony dotyczące np. tego, że ktoś się nieszczęśliwie zakochał, albo ma trudności w nauce, ale są też sytuacje bardzo zagrażające bezpośrednio dziecku. Np. gdy dziecko mówi o przemocy rówieśniczej lub, że coś niepokojącego dzieje się w domu. W ostatnich miesiącach w zastraszającym tempie rośnie liczba telefonów i wiadomości dotyczących depresji i samookaleczeń, czy prób samobójczych. Od chwili gdy uruchomiliśmy telefon też po godzinie 22-ej, to w zasadzie codziennie mamy co najmniej jedną sytuację bezpośredniego zagrożenia zdrowia lub życia dziecka. W takich sytuacjach przede wszystkim pytamy dziecko, czy jest gdzieś w pobliżu zaufana osoba dorosła, do której może się zwrócić. Jeśli nie, oferujemy mu naszą pomoc. W skrajnych przypadkach prosimy o pomoc inne służby, by ratować dziecko.

Źródło grafiki: Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę

Realizujemy też duży program skierowany do rodziców i profesjonalistów, ale także do samych dzieci i młodzieży, dotyczący bezpieczeństwa w internecie.  Z  jednej strony mówimy dzieciom jakie korzyści mają z internetu, ale też mówimy o tym, jakie mogą tam być pułapki, zagrożenia i czego powinny unikać. To samo mówimy rodzicom i profesjonalistom, zarówno w materiałach edukacyjny publikowanych na naszych stronach internetowych i w szkoleniach bezpośrednich.

Realizujemy też program, którego celem jest wprowadzenie we wszystkich placówkach, w których przebywają dzieci, standardów ochrony dzieci. Prowadzimy też wiele kampanii społecznych, np. na temat wychowania bez przemocy. Prowadzimy wiele szkoleń dla profesjonalistów: nauczycieli i pedagogów, psychologów, terapeutów, sędziów, prokuratorów, adwokatów – dla wszystkich, którzy mają styczność z dzieckiem pokrzywdzonym lub zagrożonym przemocą. Chcemy wspólnie stworzyć świat, w którym wszystkie dzieci będą mogły się cieszyć bezpiecznym dzieciństwem.

Źródło grafiki: Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę

Więcej informacji o Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę i jej działaniach można znaleźć na stronach:

https://fdds.pl/

https://www.facebook.com/DajemyDzieciomSile/